دسته بندی | مدیریت |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 33 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 23 |
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
احساس تنهایی[1]
احساس تنهایی به عنوان یکی از نشانه های افسردگی و نیز به عنوان یک عامل مستقل در ایجاد آسیب های روانشناختی مورد توجه بوده است(شیبانی تذرجی، 1389، ص55). احساس تنهایی، گویای کاستی ها و کمبودهایی در برقراری پیوندهای عاطفی و اجتماعی است. به بیان دیگر، احساس تنهایی تجربهای ذهنی و آزار دهنده است که گویای کاستیها و کمبودهایی در پیوندهای عاطفی و اجتماعی میان فردی است. ممکن است کسی در میان گروهی باشد اما پیوندهای اجتماعی و یا عاطفی خشنود کنندهای نداشته باشد و از احساس تنهایی شکایت کند. بنابراین، دور ماندن فیزیکی از دیگران به معنای تنهایی نیست؛ اگرچه تنهایی و تنها ماندن با یکدیگر رابطه دارند. چیره شدن بر احساس تنهایی بیآنکه تماس دائمی و منظمی با دیگران داشته باشیم کاری بسیار دشوار است. افراد دچار تنهایی، بیشتر فرصت ارتباطهای اجتماعی را از دست میدهند، زیرا گرایشی به انجام این کار ندارند(دیوریو[2] ،2003؛ نجاریان،1381).
از نظر تاریخی، احساس تنهایی یکی از سازه های پیچیده ی روان شناختی و مورد بحث در بین فلاسفه بوده است. در آن زمان احساس تنهایی یک مفهوم مثبت به معنای کناره گیری داوطلبانهی فرد از درگیری های روزمره ی زندگی برای رسیدن به هدف های بالاترمانند تفکّر، مراقبه و ارتباط با خداوند تلقی میشد. اما امروزه در متون روان شناختی به احساس تنهایی مثبت پرداخته نمی شود. بلکه حالتی را درنظر می گیرند که در آن فرد فقدان روابط با دیگران را ادراک یا تجربه میکند و شامل عناصر اصلی و مهمی مانند احساس نامطلوب فقدان یا از دست دادن همدم، جنبه های ناخوشایند و منفی روابط از دست رفته و از دست دادن سطح کیفی روابط با دیگری است(دی یانگ گیرولد[3]، 1998). تاریخچهی مطالعات احساس تنهایی بیانگر آن است که این سازه در گذشته با مشکلات دیگری مانند افسردگی، کمرویی، خشم، رفتار خودانزواطلبانه و مانند اینها مفهوم سازی شده بود(تیکه[4]، 2009). اما در تعاریف و مفهوم سازیهای جدید، احساس تنهایی یک سازه ی روان شناختی مستقل از دیگر مشکلات درنظر گرفته می شود که خطرات منحصر به فرد خود را دارد(کاسیوپو و همکاران[5]، 2006). مرور پیشینه ی پژوهشی در تعریف و مفهوم احساس تنهایی نیز نشان میدهد که در این زمینه تفاوت های نسبتاً چشمگیری بین صاحب نظران وجود دارد. برای نمونه، برخی از پژوهشگران احساس تنهایی را یک حالت روان شناختی ناشی از نارسایی های کمّی و کیفی در روابط اجتماعی می دانند(پیلو و پرلمن[6]، 1982؛ به نقل از رحیم زاده و پوراعتماد، 1390، ص124). براساس نظریه هایی مانند ویس[7](1973) احساس تنهایی یک تجربه ی منفی شدید است که فرد از به یادآوری آن فعالانه اجتناب می کند. اگر هم مجبور به یادآوری شود، با نارضایتی زیادی این عمل را انجام می دهد و درماندگی ناشی از احساس تنهایی را کم اهمیت جلوه می دهد. وود[8](1986) این گونه استلال میکند که احساس تنهایی یک هیجان بنیادی و یکی از قوی ترین تجربه های انسانی است. وی براین باور است که احساس تداعی شده با احساس تنهایی، عدم وجود روابط اجتماعی مناسب را به فرد گوشزد می کند.
برابر دیدگاه پپلا و پرلمن[9](1982) شناختها، عامل میانجی و واسطه در احساس تنهایی هستند. این بازنمایی از رویکرد شناختی برآن است که تنهایی، پیامد اختلاف مشاهده شده میان چند و چون پیوندهایی است که هرکس آرزوی آن را دارد. در دیدگاه پپلا و پرلمن، مردم شاید دو گونه تنهایی را تجربه کنند. این دیدگاه بر اساس طبقه بندی ویس[10](1973) پدید آمده است. در این طبقهبندی دو گونه تنهایی یعنی تنهایی عاطفی و تنهایی اجتماعی مورد شناسایی قرار گرفته است.
1- تنهایی عاطفی: در پی نبود یک وابستگی مهم یا از دست دادن یک چنان پیوندی پدید میآید.
2- تنهایی اجتماعی: در پی نبود پیوستگی به یک شبکه روابط اجتماعی پدیدار میشود و شاید تنها با دستیابی به یک شبکه ارتباطی خواستنی و خشنود کننده از میان برود(ون بارسن و همکاران[11]، 2000 ؛ به نقل از عابدینی نسب و خدابخش،1383).
[1] . loneliness
[2] . Devereux
[3] . De Jong Gierveled
[4] . Theeke
[5] . Cacioppo et al
[6] . Peplau & Perlman
[7] . Weiss
[8] . Wood
[9] . Pilla & Perlman
[10] . Weis
[11] .Van Baarsen et al
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 395 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 151 |
پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی آموزش تاب اوری بر میزان پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان پسرسال سوم راهنمایی انجام شد روش: این پژوهش از نوع تحقیق آزمایشی با طرح دو گروهی پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل است. برای اندازه گیری متغیرها از پرسشنامههای احساس تنهایی ،پرخاشگری وتاب اوری بهره گرفته شده است. نمونه آماری این پژوهش شامل 30 نفر از دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی شهر رشت است که به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده انتخاب شده و به شیوه تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل گمارده شده اند. سپس برنامه آموزش تاب اوری به عنوان متغیر مستقل ،طی 10 جلسه 75 دقیقه ای و در طول دو ماه ونیم،بر گروه آزمایشی اعمال شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) و با استفاده از نرم افزار کامپیوتری 18SPSS بهره گرفته شده است.یافته ها: نتایج نشان می دهند که F مشاهده شده از نظر آماری در سطح( 05/0 p< ) معنی دار است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، اجرا برنامه آموزش تاب اوری می تواند در کاهش پرخاشگری و احساس تنهایی دانش آموزان پسر موثر باشد. بنابراین در نظر گرفتن این برنامه در مدارس،می تواند برای دانش آموزان مفید باشد.
واژگان کلیدی : تاب آوری، پرخاشگری،احساس تنهایی ،دانش آموزان
فهرست مطالب
چکیده پژوهش................................................................................... 1
بیان مسأله.......................................................................................... 6
اهمیت و ضرورت پژوهش...................................................................... 9
هدفهای پژوهش.................................................................................. 10
فرضیههای پژوهش............................................................................. 10
تعاریف مفهومی متغیرهای پژوهش.......................................................... 11
تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش.......................................................... 11
تعریف متغیر کنترل............................................................................ 12
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق........................................................... 13
مقدمه.............................................................................................. 14
نوجوانی........................................................................................... 14
خصوصیات دوره نوجوانی................................................................... 14
رشد فردی واجتماعی دوران نوجوانی........................................................ 19
هویت وهویت یابی دردوره نوجوانی......................................................... 16
تاب آوری......................................................................................... 17
تعریف تاب آوری............................................................................... 17
ظهورتاب آوری................................................................................. 20
تابآوری و آسیبپذیر.......................................................................... 20
ارتباط بین تابآوری، مراحل رشد روانی، شناختی، اجتماعی و سلامت روان 22
الگوی تابآوری و آسیبپذیری............................................................... 23
ویژگیهای افراد تابآور......................................................................... 24
وجوه تاب آوری................................................................................. 26
ویژگیهای دخیل درتاب آوری.................................................................. 27
سخترویی کلیدی برای تابآوری............................................................ 29
مؤلفههای تابآوری............................................................................. 29
پژوهشهای انجام شده در این زمینه........................................................... 31
پرخاشگری....................................................................................... 23
تعریف پرخاشگری.............................................................................. 24
پرخاشگری،خشم،خصومت.................................................................... 37
تاریخچه پرخاشگری............................................................................ 38
نظریه های مربوط به پرخاشگری............................................................ 49
شالوده زیستی پرخاشگری...................................................................... 52
علل و عوامل پرخاشگری...................................................................... 53
انواع رفتارهای پرخاشگرانه................................................................... 55
زیانهای پرخاشگری............................................................................. 58
پرخاشگری در نوجوانان....................................................................... 59
احساس تنهایی................................................................................... 61
تعریف احساس تنهایی.......................................................................... 63
شناخت احساس تنهایی.......................................................................... 67
دربرابراحساس تنهایی چه میکنیم............................................................. 67
انواع احساس تنهایی............................................................................ 67
رابطه احساس تنهایی با ترس واضطراب................................................... 69
با احساس تنهایی چگونه برخورد می کنیم................................................... 70
چند توصیه برای رفع احساس تنهایی........................................................ 70
طبقه بندی ویس از احساس تنهایی............................................................ 73
ارتباط احساس تنهایی با کودک آسیب دیده درون........................................... 73
تفاوت احساس تنهایی با کمرویی و افسردگی............................................... 74
احساس تنهایی درروان شناسی................................................................ 75
ریشه های احساس تنهایی...................................................................... 76
رابطه بین ترس و احساس تنهایی............................................................. 77
رابطه احساس تنهایی با شخصیت خود محور............................................... 78
روش ازبین بردن احساس تنهایی............................................................. 78
ایا درمان قطعی برای احساس تنهایی وجود دارد؟.......................................... 79
اثرات احساس تنهایی در دوره نوجوانی..................................................... 82
نظریه های مربوط به احساس تنهایی........................................................ 83
فصل سوّم: فرایند پژوهش.................................................................... 96
مقدمه.............................................................................................. 97
جامعه آماری..................................................................................... 97
نمونه آماری...................................................................................... 98
روش جمعآوری اطلاعات..................................................................... 97
روش و طرح پژوهش.......................................................................... 98
ابزارهای اندازهگیری........................................................................... 98
پایایی وروایی مقیاس تنهایی................................................................... 98
پایایی وروایی مقیاس پرخاشگری............................................................. 99
خلاصه پکیج آموزش تاب اوری............................................................ 100
روش تجزیه و تحلیل دادهها.................................................................. 101
فصل چهارم: یافته های پژوهشی........................................................... 102
یافته ها.......................................................................................... 104
فرضیه اول..................................................................................... 104
فرضیه دوم..................................................................................... 109
فرضیه سوم..................................................................................... 110
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری.............................................................. 111
مقدمه............................................................................................ 112
بحث و نتیجه گیری فرضیه اول............................................................ 113
بحث و نتیجه گیری فرضیه دوم............................................................. 119
بحث و نتیجه گیری فرضیه سوم........................................................... 117
محدودیتها و پیشنهادها........................................................................ 119
پیوستها.......................................................................................... 120
منابع............................................................................................. 132
چکیده انگلیسی................................................................................. 145
فهرست جداول و نمودارها
جدول 1-3: طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل.............................. 98
جدول 1-4: بررسی اثر تعاملی............................................................. 105
جدول 2-4: آزمون باکس جهت بررسی همگنی ماتریس............................... 106
جدول3-4: آزمون لوین برای بررسی یکسانی واریانس................................. 106
جدول 4-4: میانگین اولیه.................................................................... 107
جدول 5-4: میانگین تعدیل شده............................................................. 107
جدول 6-4: آزمون اندازه اثر بر اساس لامبدای ویلکز................................. 108
جدول 7-4: نتایج آزمون اثر آموزش تاب آوری برکاهش احساس تنهای 109
جدول 8-4: نتایج آزمون اثر آموزش تاب آوری برکاهش پرخاشگری............... 110