پکیج (پروتکل) طرحواره درمانی
نمونه ای از مبانی نظری و جلسات درمانی پکیج مورد نظر:
ساختار جلسات درمانی
جلسه اول:
در جلسه اول پس از آشنایی و ایجاد رابطه حسنه، اهمیت و هدف طرحواره درمانی بیان و مشکلات مراجعان در قالب رویکرد طرحواره درمانی صورت بندی می شود.
جلسه دوم:
در جلسه دوم شواهد عینی تأیید کننده یا رد کننده طرحواره ها بر اساس شواهد زندگی فعلی و گذشته مورد بررسی قرار می گیرد و پیرامون جنبه طرحواره موجود با طرحواره سالم بحث و گفتگو می شود.
جلسه سوم:
در جلسه سوم تکنیک های شناختی مثل آزمون اعتبار طرحواره، تعریف جدید از شواهد تأیید کننده طرحواره موجود و ارزیابی مزایا و معایب سبک های مقابله ای آموزش داده می شود.
..........
.....................
..................................
توجه : در توضیح جلسات فقط ساختار جلسات به شکلی که در بالا مشاهده کردید آورده شده است .
مبانی نظری و اصول طرحواره درمانی:
طرحواره درمانی: مدل مفهومی
- طرحواره درمانی یک مدل نظری و درمانی تلفیقی و وحدت بخش است.
- این روش به منظور درمان اختلالات روانی مزمن که به درمان متعارف مقاوم هستند طراحی شده است.
- هدف این مدل، درمان مشکلاتی است که ریشه ی عمیق در دوران رشد کودکی و نوجوانی دارند.
- طرحواره درمانی، تلفیقی از اصول و مبانی مکاتب شناختی رفتاری، دلبستگی، گشتالت، روابط
- موضوعی، ساختارگرایی و روانکاوی است.
- طرحواره درمانی ترکیبی از روش ها و فنون شناختی، رفتاری، بین فردی و تجربه گرایانه است.
موارد مناسب برای طرحواره درمانی
- اختلالات شخصیتی شدید
- مشکلات یا اختلالاتی که به مدت طولانی و به صورت مزمن وجود داشته اند
- اختلالات محور یک که به درمان متعارف پاسخ نمی دهند
- عود مکرر اختلال محور یک
- وجود مشکل مبهم و در عی نحال گسترده
- مشکلات ارتباطی طولانی مدت
- اجتناب مفرط
- الگوهای تفکر و رفتار دگم
- به شکلی غیر متعارف طلبکارانه، مستحقانه و محتاجانه برخورد کردن
مقایسه با مدل بک
- تأکید بیشتر بر رابط هی درمانی
- تأکید بیشتر بر عاطفه (مثلاً تجسم ذهنی، ایفای نقش)
- بحث بیشتر در مورد ریش ههای کودکی و فراین دهای رشدی
- تأکید بیشتر بر سب کهای مقابل های
- تأکید بیشتر بر ت مهای بنیادین
تعریف طرحواره ی ناسازگار اولیه
- یک تم یا الگوی گسترده ی عمیق و فراگیر است.
- در بردارنده ی خاطرات، احساسات جسمانی، هیجانات و شناخ تها است.
- در مورد خود فرد و رابط هاش با دیگران است.
- در طول دوران کودکی و نوجوانی به وجود آمده و در طول زندگی همچنان فعال بوده و رشد م یکند.
- تا حدود قابل توجهی ناکارٓامد و بدکنش است.
- رفتار از طرحواره نشات می گیرد ولی بخشی از طرحواره محسوب نمی شود.
ویژگی های طرحواره های ناسازگار اولیه
- طرحواره ها یک تم هستند، نه صرفاً یک باور .
- طرحواره های ناسازگار اولیه از نظر شدت، فراگیری و گستردگی، و فراوانی بر روی پیوستار جای م یگیرند. یعنی این طرحواره ها از نظر شدت و میزان فعالیت در ذهن با هم تفاوت دارند. هر قدر طرحواره شدیدتر باشد، موقعیت های بیشتری ان را فعال کرده و هیجان منفی ناشی از ان شدت و طول مدت بیشتری خواهد داشت.
- معمولا طرحواره ها در اثر تجارب ناگوار مکرر دوران کودکی و نوجوانی شکل می گیرند. در واقع می توان گفت که طرحواره ها حاصل تعامل مزاج و تجارب ناخوشایند هرروزه ی کودک با والدین، خواهر و برادرها و همسالان هستند.
- بسیاری طرحوار هها در مراحل پی شکلامی رشد (در کهن مغز و آمیگدالا) شکل م یگیرند.
- هر حادثه روزمره یا تغییر حال ت خلقی که مرتبط با طرحواره باشد، می تواند طرحواره را برانگیخته و بیدار کند.
- طرحواره ها م یتوانند به صورت قابل ملاحظه ارضای نیازهای اساسی به خودمختاری، ارتباط، ابراز خویشتن و غیره را مختل سازند.
- طرحواره ها برای بقای خودشان می جنگند. بیماران در زندگی روزمره خود و تعاملاتشان با دیگران طوری عمل می کنند که طرحواره های انها تایید شود.
- طرحواره ها معمولاً خود تداوم بخش هستند. تغییر دادن انها با استفاده از فنون کوتاه مدت میسر نیست.